Voor het instandhouden van rijksmonumenten biedt de RCE de SIM (subsidieregeling instandhouding monumenten). Dit is een jaarlijkse subsidie voor regulier onderhoud van rijksmonumenten die geen woonhuis zijn.

Meer informatie

https://www.cultureelerfgoed.nl/domeinen/monumenten/subsidies

Voor restauratie, herbestemming en verduurzaming van gemeentelijke- en provinciale monumenten en karakteristieke panden (volgens bestemmings- omgevingsplan of de provinciale cultuurhistorische kaart) verstrekt het cultuurfonds voor Monumenten leningen met lage rente. Dit wordt uitgevoerd door het Nationaal Restauratiefonds.

Meer informatie

www.cultuurfonds.nl/cultuurfonds-voor-monumenten

Gemeente Súdwest-Fryslân heeft subsidieregelingen voor onderhoud aan o.a. kerken met de status gemeentelijke monument en voor kerken zonder monumentenstatus.

Meer informatie

www.sudwestfryslan.nl/thema/subsidies

De stichting adviseert bij het plannen, voorbereiden en uitvoeren van onderhoud, restauratie of een verbouwing en kan projecten begeleiden. Ook voor hulp bij beheer en financiering kunt u terecht bij de SBKG.

Meer informatie

www.sbkg-noordnederland.nl.

Voor rijksmonumenten heeft de Provincie Fryslân een subsidieregeling. Deze regeling wijzigt jaarlijks en kan voor onderhoud, restauratie of herbestemming zijn. De aanvraag is één keer per jaar open, meestal in de eerste week van september.

Meer informatie

www.fryslan.frl/subsidies

De NRF ondersteund financieel bij onderhoud, restauratie, herbestemmen, verduurzamen of de aankoop van rijksmonumenten of gemeentelijke monumenten. Via de NRF zijn subsidies, laagrentende leningen en hypotheken mogelijk.

Meer informatie

www.restauratiefonds.nl

Voor projecten en restauraties van cultureel erfgoed zijn soms Europese subsidies mogelijk.

Meer informatie

www.eacea.ec.europa.eu/creative-europe_en

Verbouwplannen voor een kerk zonder monumentale status kunt u bespreken met de welstands-en monumentencommissie Hûs en Hiem. Dit kan ook voorafgaand aan het vergunning traject via een conceptaanvraag.

Meer informatie

https://sudwestfryslan.nl/onderwerp/vooroverleg-omgevingsvergunning/

Wil je weten of de verbouwplannen voor een Rijksmonumentale kerk kans van slagen hebben? Bespreek ze via de gemeente in het monumentenspreekuur. Meld je plan aan bij de gemeente, de gemeente zorgt voor de aanmelding bij het Steunpunt Monumentenzorg Fryslân. Adviseurs van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, de Monumentencommissie van Hûs en Hiem en waar nodig de provincie Fryslân reageren op het plan. Zo’n overleg in het voortraject voorkomt misverstanden of vertraging in de ‘officiële’ aanvraag.

Meer informatie

• https://sudwestfryslan.nl/onderwerp/vooroverleg-omgevingsvergunning/
• https://www.monumentenzorgfryslan.nl/diensten/monumentenspreekuur/

De stichting adviseert bij het plannen, voorbereiden en uitvoeren van onderhoud, restauratie of een verbouwing en kan projecten begeleiden. Ook voor hulp bij beheer en financiering kunt u terecht bij de SBKG.

Meer informatie

www.sbkg-noordnederland.nl

De monumentenwacht helpt u bij het periodiek onderhoud en duurzaamheid. De medewerkers doen bouwkundige inspecties, geven praktische tips en adviezen en voeren klein (nood) herstel uit. Een inspectierapport van de monumentenwacht biedt een goede basis voor een instandhoudingsplan. Het gaat om Rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten maar ook voor objecten met een cultuurhistorische waarde.

Meer informatie

www.monumentenwachtfryslan.nl. Op de website van Monumentenwacht Fryslân vindt u ook de handige Onderhoudswijzer. 

Deze vereniging zet zich in voor behoud, goed gebruik, professioneel beheer en bevorderen van belangstelling voor monumentale kerkgebouwen. Ga voor tips over onderhoud en restauratie naar de kennisbank van de VBMK.

Meer informatie

www.vbmk.nl

Voor kerkinterieurs en religieuze voorwerpen kunt u hulp vragen aan Museum Catharijneconvent. Erfgoedspecialisten van dit museum adviseren of begeleiden bij beheer en behoud, culturele waardebepaling en herbestemming.

Meer informatie

www.catharijneconvent.nl/advies-voor-kerken

Voor kerkgebouwen met een monumentale status gelden extra regels bij verbouwing. Bij restauraties die verder gaan dan regulier onderhoud en waarbij sprake is van vervanging van bestaand materiaal is vaak ook een vergunning nodig. Bekijk of de werkzaamheden vergunning plichtig zijn via het stappenschema op het Omgevingsloket of neem je plannen door met de gemeente.       

Contact

• Helpdesk Kerken Súdwest-Fryslân, e-mail kerken@sudwestfryslan.nl of telefoon 14 0515.
• Team Vergunningen Súdwest-Fryslân, stel je vraag via het contactformulier of telefoon 14 0515.

De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed is adviseur bij ingrepen in rijksmonumenten. De rijksdienst heeft specialisten op technisch en waarde stellend vlak.

Meer informatie

https://www.cultureelerfgoed.nl/domeinen/monumenten

Bij een ingrijpende verbouwing is het verstandig om een architect of bouwkundig tekenaar in te schakelen met kennis van en gevoel bij de verbouw van een kerk. Bedrijven met ervaring vindt u via de stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM).

Meer informatie

www.stichtingerm.nl/erkende-bedrijven

Vraag een energieinspectie met aanbevelingen aan bij Monumentenwacht Fryslân. Tegelijk met de inspectie wordt ook gekeken naar de bouwkundigde staat van het gebouw. De monumentenwacht is er voor rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en objecten met cultuurhistorische waarde.

Meer informatie

https://monumentenwachtfryslan.nl/products/energie-inspectie/

Er zijn verschillende websites met tips voor een duurzame en ‘groene’ kerk

• www.groenekerken.nl
• www.degroenemenukaart.nl/
• www.stichtingerm.nl    
• www.monumenten.nl/monumenten-verduurzamen/een-monument-verduurzamen-hoe-doet-u-dat

Duurzaam en energiezuinig omgaan met een kerkgebouw start vaak met kleine maatregelen, zoals thermostaat lager zetten, een tochtstrip en voorzetbeglazing. Vaak leveren kleine ingrepen meer op dan ingrijpende aanpassingen, waarbij het de vraag is of de investering zich terugverdient. Een bouwfysicus kan adviseren welke maatregelen het best bij het gebouw en gebruik passen. 

Meer informatie   

www.stichtingerm/erkende-bedrijven

Het nationaal restauratiefonds (NRF) ondersteunt financieel ook bij het verduurzamen van een rijksmonument. Via het NRF zijn subsidies, leningen met lage rente en hypotheken mogelijk.

Meer informatie

www.restauratiefonds.nl

Kijk voor duurzaamheidstips op de website van Monumentenwacht Fryslân:          www.monumentenwachtfryslan.nl,

Voor sommige duurzaamheidsmaatregelen is een vergunning nodig. Bekijk of je voor de maatregelen een vergunning nodig hebt via het stappenschema op het Omgevingsloket of neem je plannen door met de gemeente.  

Contact   

• Helpdesk Kerken Súdwest-Fryslân, e-mail kerken@sudwestfryslan.nl of telefoon 14 0515.
• Team Vergunningen Súdwest-Fryslân, stel je vraag via contactformulier of telefoon 14 0515.

Voor restauratie, herbestemming en verduurzaming van gemeentelijke- en provinciale monumenten en karakteristieke panden (volgens bestemmings- omgevingsplan of de provinciale cultuurhistorische kaart) verstrekt het cultuurfonds voor Monumenten leningen met lage rente. Dit wordt uitgevoerd door het Nationaal Restauratiefonds.

Meer informatie

www.cultuurfonds.nl/cultuurfonds-voor-monumenten

De grootste kans van slagen heeft een activiteit die past bij de mienskip en bij de kerk. Alles wat te maken heeft met bezinning sluit aan bij kerken in het algemeen. Ga ook uit van het eigene van de kerk. De bouwstijl bijvoorbeeld, het interieur, de geschiedenis van de kerk en zijn omgeving en de verhalen.

Door nevenactiviteiten te kiezen met en voor de mienskip, zorg je voor een aanvulling voor dorp of stad. Ook ontstaat zo draagvlak, mensen die erachter staan, die trots zijn en de handen uit de mouwen willen stekken. Betrek ook dorps- of stadsbelangen bij je plannen!

Wat doen anderen al, concurreren we niet of is het juiste een mooie aanvulling? Zoek aansluiting bij bestaande routes, projecten of evenementen. Of zet iets nieuws op met andere kerken of dorpen.

Kijk of gemeentelijke subsidie mogelijk is vanuit het Kernenfonds, de subsidieregeling Ut de Mienskip of vanuit een subsidieregeling van de afdeling cultuur van de gemeente. Kijk voor het volledige overzicht op www.sudwestfryslan.nl/thema/subsidies.

Soms is subsidie mogelijk voor een culturele nevenactiviteit, bijvoorbeeld vanuit het Iepen Mienskipfûns van de provincie Fryslân.   

Meer informatie                           

https://www.fryslan.frl/imfaanvragen

Deur op slot?  Jammer, want vaak is een kerkinterieur de moeite van het bekijken waard. De Raad van Kerken van Friesland startte in 2004 Tsjerkepaad. Begonnen met 25 kerken, doen nu meer dan 250 kerken in Friesland mee aan de openstelling. Er komen jaarlijks 40.000 bezoekers op af.

Meer informatie

www.tsjerkepaad.nl

Het platform biedt nieuws, opinie, kennis en ruimte voor discussie en verbinding over voortgaand gebruik, her- en nevenbestemming van religieus erfgoed. Het platform is opgezet door de Rijksdiens voor Cultureel Erfgoed.

Meer informatie

www.toekomstreligieuserfgoed.nl

De website kerken.frl toont interessante informatie en beelden van de binnen- en buitenkant van kerken in Friesland. Als aanleiding voor een bezoek of andersom: een bordje met QR-code bij uw kerk leidt bezoekers naar uw pagina op de website. De website heeft ook een activiteitenagenda.

Meer informatie

www.kerken.frl

Vul samen met de gemeente een kerkenpaspoort in. Dit is een handig gespreksmiddel voor het bepalen van een herbestemming. Informatie over het Kerkenpaspoort vindt u in de Kerkenaanpak, in het hoofdstuk ‘Aanpak’

Contact

• Helpdesk Kerken Súdwest-Fryslân, e-mail kerken@sudwestfryslan.nl of telefoon 14 0515.

De grootste kans van slagen heeft een herbestemming die past bij de mienskip en bij de kerk. Alles wat te maken heeft met bezinning sluit aan bij kerken in het algemeen. Ga ook uit van het eigene van de kerk. De bouwstijl bijvoorbeeld, het interieur, de geschiedenis van de kerk en zijn omgeving en de verhalen.

Door een kerk een passende nieuwe functie te geven met en voor de mienskip, ontstaat een aanvulling voor dorp of stad. Daarnaast zorgt aansluiten bij de wensen voor draagvlak, mensen die erachter staan, die trots zijn en de handen uit de mouwen willen steken. Betrek ook dorpts- of stadsbelangen bij je plannen.

Dit kenniscentrum is een vraagbaak en helpt bij het tot stand brengen van duurzame herbestemmingen, met zo beperkt mogelijk kosten, met respect voor de monumentale waarden en met optimale inzet van subsidies en financieringsregelingen. Herbestemmingsverkenningen en haalbaarheidsonderzoeken kunnen hier deel van uitmaken. Het kenniscentrum is een samenwerkingsverband van stichting DBR, Steunpunt monumentenzorg Fryslân en Steunpunt Erfgoed Drenthe.

Meer informatie

www.herbestemmingnoord.nl

Voor kerkinterieurs en religieuze voorwerpen kunt u hulp vragen aan Museum Catharijneconvent. Erfgoedspecialisten van dit museum adviseren of begeleiden bij beheer en behoud, culturele waardebepaling en herbestemming.

Meer informatie

www.catharijneconvent.nl/advies-voor-kerken

Welke (nieuwe) bestemmingen mogen er in uw kerk? Elk pand heeft een bestemming die is vastgesteld in een bestemmingsplan. Dit plan geeft aan hoe de grond gebruikt mag worden en wat er gebouwd mag worden. Vind de bestemming van uw kerk op www.ruimtelijkplannen.nl.

Het nationaal restauratiefonds (NRF) ondersteunt financieel ook bij het herbestemmen van een rijksmonument. Via het NRF zijn subsidies, leningen met lage rente en hypotheken mogelijk.

Meer informatie

www.restauratiefonds.nl

Voor restauratie, herbestemming en verduurzaming van gemeentelijke- en provinciale monumenten en karakteristieke panden (volgens bestemmings- omgevingsplan of de provinciale cultuurhistorische kaart) verstrekt het cultuurfonds voor Monumenten leningen met lage rente. Dit wordt uitgevoerd door het Nationaal Restauratiefonds.

Meer informatie

www.cultuurfonds.nl/cultuurfonds-voor-monumenten

Provincie Fryslân heeft een subsidieregeling voor rijksmonumenten. De regeling wijzigt jaarlijks en kan voor o.a. onderhoud, restauratie of herbestemming zijn. De aanvraag is één keer per jaar open, meestal in de eerste week van september.

Meer informatie

www.fryslan.frl/subsidies

De rijksdienst voor Cultureel Erfgoed heeft een herbestemming subsidieregeling voor karakteristieke gebouwen zoals kerken.

Meer informatie

www.cultureelerfgoed.nl/onderwerpen/subsidie-herbestemming-monumenten

Na het provinciale onderzoek Tink om ‘e Tsjerken uit 2010, is het team Fryske Tsjerken opgericht. In de hele provincie Fryslân staan zij met tips en adviezen kerkeigenaren bij, die voor een herbestemming of andere uitdaging staan. Het coördinatiepunt Fryske Tsjerken is ondergebracht bij het Steunpunt Monumentenzorg Fryslân.

Meer informatie

www.monumentenzorg.frl

De Vereniging van Beheerders van Monumentale Kerkgebouwen (VBMK) kan helpen bij het zoeken naar een goede herbestemming. In een stappenplan komen alle aandachtspunten langs die hierbij om de hoek komen kijken.

Meer informatie

www.vbmk.nl/herbestemming

Voor bepaalde wijzigingen is een vergunning nodig. Bekijk of je voor de mogelijke wijzigingen een vergunning nodig hebt via het stappenschema op het Omgevingsloket of neem je plannen door met de gemeente.      

Contact  

• Helpdesk Kerken Súdwest-Fryslân, email kerken@sudwestfryslan.nl of telefoon 14 0515.
• Team Vergunningen Súdwest-Fryslân, stel je vraag via contactformulier of telefoon 14 0515.

Verliest een kerkgebouw de religieuze functie? Als er draagvlak in het dorp is voor behoud van het gebouw, kan onderbrengen van het eigendom in een (dorps)stichting een oplossing zijn. Zo kan het gebouw een maatschapelijke functie houden. Spreek voor het onderzoeken van het draagvlak eens met dorpsbelang of met één van onze dorpencoördinatoren.

De Stichting Alde Fryske Tsjerken wil voorkomen dat monumentale kerkgebouwen verdwijnen. Ze doet dat door in bijzondere gevallen kerken in eigendom over te nemen. Ook zorgt de stichting voor een neven-of nieuwe bestemming, zodat de kerken ‘levende stenen’ blijven.

Meer informatie

www.aldefrysketsjerken.nl

Na het provinciale onderzoek Tink om ‘e Tsjerken uit 2010, is het team Fryske Tsjerken opgericht. In de hele provincie Fryslân staan zij met tips en adviezen kerkeigenaren bij, die voor een afstotingsproces of andere uitdaging staan. Het coördinatiepunt Fryske Tsjerken is ondergebracht bij het Steunpunt Monumentenzorg Fryslân.

Meer informatie

www.monumentenzorg.frl

Een kerk verkopen is heel specifiek. Sommige makelaars zijn gespecialiseerd in de verkoop en aankop van kerkgebouwen.

Het nationaal restauratiefonds (NRF) ondersteunt financieel bij onderhoud, restauratie, herbestemmen, verduurzamen of aankoop van rijksmonumenten. Via het NRF zijn subsidies, leningen met lage rente en hypotheken mogelijk.

Meer informatie

www.restauratiefonds.nl